Nafaka Hesaplama – Nafaka Hesaplama Motoru

Nafaka, boşanma veya ayrılık durumlarında ekonomik olarak zayıf olan tarafın, diğer taraf tarafından desteklenmesini sağlayan hukuki bir yükümlülüktür. Türk Medeni Kanunu’nda nafaka şartları açıkça belirtilmiştir. Türk Medeni Kanunu’na göre nafaka türleri şunlardır:

• Yoksulluk nafakası,
• İştirak nafakası,
• Tedbir nafakası,
• Yardım nafakası.

Her bir nafakanın farklı şartları bulunmaktadır. Aşağıda bu nafaka türleri detaylandırılmıştır.

Yoksulluk Nafakası, boşanma sonrası ekonomik sıkıntıya düşecek olan eşin talep edebileceği bir nafakadır. Bu nafakanın bağlanabilmesi için talep eden eşin kusursuz veya daha az kusurlu olması gerekmektedir.

İştirak Nafakası, boşanma sonrası velayeti kendisinde olmayan ebeveynin çocuğun eğitim, sağlık ve genel giderlerine katılımını sağlamak amacıyla ödemesi gereken nafakadır.

Tedbir Nafakası, boşanma süreci devam ederken, eşin veya çocuğun mağduriyetini önlemek için mahkeme tarafından verilen geçici nafakadır.

Yardım Nafakası, üstsoyu ve altsoyu tarafından bakılmak zorunda olan kişilerin ekonomik sıkıntıya düşmesi halinde, belirli akrabalarından talep edebileceği nafakadır.

Nafaka Hesaplama Nasıl Yapılır – Neye Göre Hesaplanır?

Nafaka hesaplama süreci tarafların ekonomik durumları, evlilik süresi, çocukların ihtiyaçları ve yaşam standartları gibi çeşitli faktörlere bağlı olarak belirlenmektedir. Mahkeme nafaka miktarını belirlerken tarafların gelir düzeylerini, mevcut giderlerini ve ekonomik güçlerini dikkate almaktadır.

Özellikle iştirak nafakası söz konusu olduğunda çocuğun eğitim, sağlık ve genel bakım giderleri göz önünde bulundurulmaktadır. Yoksulluk nafakasında ise boşanma sonrasında eşin ekonomik olarak mağdur olup olmayacağı değerlendirilerek karar verilmektedir. Nafaka hesaplamasında mahkemeler her iki tarafın beyanlarını, resmi gelir belgelerini ve gerektiğinde sosyal inceleme raporlarını dikkate almaktadır.

Nafaka hesaplama yapılırken mahkeme, tarafların ekonomik ve sosyal durumlarını değerlendirerek hakkaniyet ilkesine uygun bir karar verir.

Nafaka Kaç Yıl Ödenir?

Nafaka süresi, nafaka türüne ve mahkeme kararına bağlı olarak değişiklik göstermektedir. İştirak nafakası çocuğun reşit olana kadar devam etmekte, ancak eğitim hayatı devam ediyorsa mahkeme kararıyla uzatılabilmektedir.

Yoksulluk nafakası ise genellikle süresiz olarak bağlanmakta, ancak nafaka alan tarafın yeniden evlenmesi, resmi olarak bir başkasıyla yaşamaya başlaması veya ekonomik durumunun iyileşmesi halinde sona ermektedir.

Tedbir nafakası, boşanma süreci boyunca geçici olarak ödenmekte ve dava sonuçlandığında sonlanmaktadır. Nafaka süresi, mahkemenin kararına ve tarafların yaşam koşullarına göre belirlenmekte olup, belirli durumlarda nafaka ödeyen taraf, mahkemeye başvurarak miktarın azaltılmasını veya sürenin sona erdirilmesini talep edebilmektedir.

Yoksulluk Nafakası Hesaplama

Yoksulluk nafakası, boşanmada tarafın ekonomik olarak zor durumda kalması halinde bağlanır. Bu Yoksulluk nafakası, boşanma sonrası maddi durumu yetersiz olan tarafın geçimini sağlamak amacıyla diğer eşten talep edebileceği bir nafaka türüdür. Nafakanın sağlanabilmesi için tarafın ekonomik olarak yetersiz kalması ve ihtiyaçları göz önünde bulundurulur. Bu nafakanın alınabilmesi için bazı şartların sağlanması gerekmektedir. Yoksulluk nafakası alabilmek için gereken şartlar şu şekildedir:

• Boşanma nedeniyle ekonomik olarak yoksulluğa düşmek
• Nafaka talep eden tarafın kendi geçimini sağlayamayacak durumda olması
• Nafaka talep eden eşin, boşanma sürecinde karşı taraftan daha fazla kusurlu olmaması
• Nafaka ödeyecek tarafın, nafaka ödemeye ekonomik olarak uygun olması
• Mahkemenin, tarafların gelir ve yaşam standartlarını göz önünde bulundurarak uygun bir karar vermesi

Yoksulluk nafakası hesaplama yapılırken, dikkat edilen bazı detaylar bulunmaktadır. Bu detaylar şu şekildedir:

• Nafaka talep edenin aylık geliri ve giderleri
• Nafaka ödeyecek kişinin mali durumu
• Yaşam standartları
• Enflasyon ve ekonomik değişkenler göz önünde bulundurulur.

İştirak Nafakası Hesaplama

İştirak nafakası, boşanma sonrasında çocuğun bakım, eğitim, sağlık ve diğer temel ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla, velayet kendisine verilmeyen ebeveyn tarafından ödenen nafaka türüdür. Bu nafaka, çocuğun yüksek yararı gözetilerek mahkeme tarafından belirlenmektedir. İştirak nafakası, çocuğun reşit olana kadar devam etmekte, ancak eğitim hayatı devam ediyorsa mahkeme kararıyla süresi uzatılabilmektedir. İştirak nafakası şartları ise şu şekildedir:

• Çocuğun 18 yaşından küçük olması veya eğitimi devam ediyorsa desteğe ihtiyaç duyması
• Boşanma sonrası velayetin diğer ebeveyne verilmesi
• Nafaka ödeyecek ebeveynin çocuğun bakımına maddi katkı sağlama yükümlülüğü olması
• Mahkemenin, çocuğun bakım ve geçim masraflarını göz önünde bulundurması

Ek olarak iştirak nafakası hesaplama esnasında bazı durumlar göz önünde bulundurulmaktadır. Hesaplamada etkili olan unsurlar şu şekildedir:

• Çocuğun yaşına, eğitim durumuna ve ihtiyaçlarına göre belirlenmektedir.
• Nafaka ödeyecek ebeveynin gelir durumu dikkate alınmaktadır.
• Mahkeme, çocuğun günlük yaşam giderleri, sağlık ve eğitim masraflarını göz önünde bulundurur.
• Tarafların ekonomik durumlarında değişiklik olması halinde nafaka miktarı artırılabilir veya azaltılabilir.

İştirak nafakası, Türk Medeni Kanunu’nun 182. maddesi çerçevesinde düzenlenmektedir.

Tedbir nafakası Hesaplama

Tedbir nafakası boşanma davası süresince, eşlerden birinin veya çocukların mağdur olmaması ve maddi ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla mahkeme tarafından belirlenen geçici bir nafaka türüdür. Ek olarak yalnızca boşanma süresince değil, aynı zamanda ayrılık süresince de talep edilir.

Boşanma kesinleşene kadar devam eden bu nafaka, dava sürecinde tarafların ekonomik dengelerini korumaya yardımcı olmaktadır. Mahkeme, tedbir nafakasını hem eş hem de çocuklar için ayrı ayrı belirleyebilmektedir. Ayrıca, tedbir nafakasının miktarı ve süresi mahkeme tarafından belirlenir ve bu süreçte tarafların ekonomik durumları dikkate alınır. Tedbir nafakasının alınabilmesi için bazı şartlar bulunmaktadır. Tedbir nafakası şartları şu şekildedir:

• Boşanma veya ayrılık davasının açılmış olması
• Nafaka talep eden eşin maddi olarak zorluk yaşaması
• Nafaka ödeyecek tarafın ekonomik olarak ödeme gücüne sahip olması
• Mahkemenin, tarafların mevcut gelir ve gider durumunu incelemesi

Ayrıca tedbir nafakası hesaplaması için de ayrı hususlar göz önünde bulundurulmaktadır. Hesaplama şu şekilde yapılır:

• Tarafların gelir durumları ve yaşam standartları göz önünde bulundurularak hesaplanır.
• Nafaka talep eden tarafın temel ihtiyaçları (barınma, gıda, sağlık, eğitim gibi) dikkate alınır.
• Nafaka ödeyecek tarafın maddi durumu ve ekonomik gücü değerlendirilir.
• Mahkeme, tarafların sunduğu mali belgeler ve yaşam koşullarını göz önünde bulundurarak uygun bir miktar belirler.

Tedbir nafakası, Türk Medeni Kanunu’nun 169. maddesi kapsamında düzenlenmektedir.

Yardım nafakası Hesaplama

Yardım nafakası, maddi olarak zor durumda olan ve kendi geçimini sağlayamayan kişilere, belirli yakın akrabaları tarafından ödenmesi gereken nafaka türüdür. Türk Medeni Kanunu’na göre, altsoy (çocuklar), üstsoy (anne-baba) ve kardeşler, birbirlerine yardım etme yükümlülüğü altındadır. Sanıldığının aksine, kardeşlerin de nafaka ödeme yükümlülüğü bulunmaktadır.

Mahkeme, nafaka yükümlüsünün ekonomik durumunu ve nafaka talep eden kişinin ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak bir karar vermektedir. Yardım nafakası genellikle düzenli ödemeler şeklinde olup, nafaka alacaklısının ekonomik durumu düzelirse sona erebilmektedir. Diğer nafaka türlerinde olduğu gibi, yardım nafakası şartları da ayrıca belirlenmektedir. Yardım nafakası şartları şu şekildedir:

• Nafaka talep eden kişinin maddi olarak yoksulluk içinde olması
• Nafaka talep eden kişinin çalışamayacak veya kendi geçimini sağlayamayacak durumda olması
• Nafaka yükümlüsü kişinin nafaka ödeyebilecek ekonomik güce sahip olması
• Nafaka talep eden kişi ile nafaka yükümlüsü arasında üstsoy, altsoy veya kardeş bağı bulunması
• Mahkemenin, tarafların gelir-gider durumunu inceleyerek uygun bir nafaka miktarı belirlemesi

Yardım nafakası hesaplama yapılırken dikkat edilen hususlar şu şekildedir:

• Nafaka talep eden kişinin gelir düzeyi ve temel ihtiyaçları (barınma, gıda, sağlık gibi) dikkate alınır.
• Nafaka yükümlüsünün mali durumu ve ödeme gücü değerlendirilir.
• Mahkeme, tarafların ekonomik şartlarını göz önünde bulundurarak adil bir nafaka miktarı belirler.
• Nafaka ödeyen kişinin ekonomik durumu kötüleşirse veya nafaka alanın mali durumu iyileşirse nafaka miktarı artırılabilir, azaltılabilir veya tamamen kaldırılabilir.

Yardım nafakası, Türk Medeni Kanunu’nun 364. maddesi kapsamında düzenlenmektedir.

Nafaka Artış Hesaplama

Nafaka artış hesaplaması, nafaka ödemelerinin her yıl belirli oranlarda artırılmasını sağlamak amacıyla yapılmaktadır. Mahkeme kararı ile belirlenen nafaka miktarı, ekonomik koşullar ve enflasyon oranları göz önünde bulundurularak güncellenmektedir.  Nafaka artış oranı Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) veya Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) oranlarına göre belirlenmektedir. Ancak, mahkeme kararında farklı bir artış oranı belirlenmişse, bu oran da dikkate alınabilir. Genellikle artış için nafaka hesaplama şu şekilde yapılabilir:

• Örneğin, mevcut nafaka 5.000 TL ise ve TÜFE yıllık %30 artmışsa:
• 5.000 TL x 1.30 = 6.500 TL olarak yeni nafaka tutarı hesaplanır.

Not: Mahkeme detayları, tarafların ekonomik durumu ve diğer haller göz önünde bulundurularak farklı artış hesaplama yöntemleri mahkeme tarafınca uygulanabilir. Nafaka artışı, Türk Medeni Kanunu’nun 176. maddesi kapsamında düzenlenmekte olup, güncel TÜİK verileri ve Aile Mahkemesi kararları doğrultusunda hesaplanmaktadır.

Nafaka Artış Oranı Hesaplama

Nafaka artış oranı hesaplama her yıl ekonomik koşullara ve enflasyon oranlarına bağlı olarak güncellenmektedir. Genellikle mahkeme kararında belirlenen orana veya Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) oranlarına göre hesaplanmaktadır. Nafaka artışı, ödenen nafaka miktarının enflasyon karşısında değer kaybetmemesi ve nafaka alacaklısının yaşam standartlarının korunması amacıyla uygulanmaktadır.

Hesaplama yapılırken öncelikle mevcut nafaka miktarı belirlenmekte, ardından mahkeme kararında belirtilen oran veya TÜİK’in açıkladığı yıllık TÜFE artışı dikkate alınarak yeni nafaka tutarı hesaplanmaktadır. Nafaka hesaplama açıklama ardından yapılmaktadır.

Birikmiş Nafaka Hesaplama

Birikmiş nafaka, mahkeme kararıyla belirlenen ancak ödenmeyen nafaka borçlarının zaman içinde birikmesiyle oluşmaktadır. Nafaka ödemesi geciktiğinde veya hiç yapılmadığında, ödenmeyen tutarlar yasal faiz ile birlikte nafaka hesaplama yapılarak, nafaka alacaklısına ödenmektedir. Borçlu taraf, nafaka yükümlülüğünü yerine getirmediği sürece borç büyümeye devam etmekte ve hukuki yaptırımlarla karşılaşabilmektedir.

Hesaplama yapmak için dönemin güncel faiz oranını bilmek gereklidir. Örneğin aylık 3 bin TL nafaka alıyorsanız ve 10 aydır ödeme yapılmamışsa; alacağınız birikmiş nafaka tutarı 30 bin TL olacaktır. Bu tutara ek olarak enflasyon ve yasal faiz oranı da eklenecektir. Birikmiş nafaka hesaplama bu işlemlerle gerçekleştirilecektir.

Birikmiş nafaka, Türk Medeni Kanunu’nun 344. maddesi çerçevesinde düzenlenmekte olup, mahkeme kararlarına ve İcra ve İflas Kanunu’na göre tahsil edilmektedir. Nafaka borcunu ödemeyen taraf hakkında icra takibi başlatılabilir ve hukuki yaptırımlar uygulanabilir.

Not: Birikmiş nafaka hesaplamasında yasal faiz oranları dikkate alınır. Ancak, bu faiz oranları dönemsel olarak değişebilir ve mahkeme kararlarına göre farklılık gösterebilir.

Hangi Durumlarda Nafaka Ödenmez?

Nafaka ödemesi, mahkeme kararı ile belirlenen ve hukuki çerçevede uygulanan bir yükümlülük olsa da, bazı durumlarda nafaka ödeme zorunluluğu ortadan kalkabilmektedir. Nafaka ödenmemesi için geçerli olan durumlar şunlardır:

• Nafaka alan kişi evlendiğinde, özellikle yoksulluk nafakası kendiliğinden sona ermektedir.
• Nafaka alacaklısının fiilen bir başkasıyla evli gibi yaşaması mahkeme tarafından tespit edilmesi halinde nafaka yükümlülüğü kaldırılmaktadır.
• Nafaka alan tarafın ekonomik olarak kendi geçimini sağlayabilecek duruma gelmesi halinde nafaka mahkeme kararıyla sona erdirilebilir.
• Nafaka ödeyen kişi ağır ekonomik sıkıntıya düşerse veya gelir kaybı yaşarsa, mahkemeye başvurarak nafaka miktarının düşürülmesini veya tamamen kaldırılmasını talep edebilir.
• İştirak nafakasında çocuk 18 yaşına geldiğinde nafaka otomatik olarak sona ermektedir. Ancak eğitim hayatı devam ediyorsa, mahkeme kararıyla uzatılabilir.
• Nafaka alan kişinin ölümü halinde nafaka ödeme yükümlülüğü sona erer.
• Boşanma davası süresince verilen tedbir nafakası, dava sonucunda mahkeme tarafından kaldırılabilir.

Bu durumlar, Türk Medeni Kanunu’nun 176. maddesi ve ilgili Aile Mahkemesi kararları doğrultusunda değerlendirilmekte olup, nafaka yükümlüsünün veya nafaka alacaklısının mahkemeye başvurarak durumu resmi olarak bildirmesi gerekmektedir.

Sıkça Sorulan Sorular

---

---

Kaynaklar:

https://karararama.yargitay.gov.tr

https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.4721.pdf